NEEDE – Het dorp Neede mag zich de trotse gastheer noemen van de Nationale Jammarkt. Woensdag 24 augustus is het van 10.00 tot 17.00 uur jam, chutneys en vruchten wat de klok slaat. Duizenden bezoekers komen elk jaar speciaal voor de Jammarkt naar Neede. Een dag waarop zo’n honderd deelnemers samen garant staan voor een gezellige markt met jam als centraal thema. De enige jammarkt in Nederland, dus met recht een Nationale Jammarkt. De deelnemers aan de markt richten kramen en stands in. De bezoekers ontdekken de meest uiteenlopende soorten jam. Want de jamproducenten blijken elk jaar weer bijzonder creatief. Natuurlijk is er plek voor ‘gewone’ aardbeienjams, maar combinaties van fruit en allerlei soorten groenten worden ook niet geschuwd. Hoeveel bezoekers de Jammarkt elk jaar bezoeken, is lastig te zeggen. De organisatie schat zo’n 25 – 30 duizend bezoekers. De Nationale Jammarkt is hoe dan ook erg populair. Zowel bij bezoekers die van heinde en verre naar Neede afreizen als bij deelnemers, die uit heel Nederland, België en Duitsland komen.
Back to Basic
Ondanks het succes van de afgelopen jaren waarin de jammarkt aan een landenthema werd gekoppeld, er naast de zoetigheden ook steeds meer ‘vreemde producten’ werden aangeboden, gaat de markt terug naar haar oorsprong. Een markt met alleen zoetigheden die een link hebben met jam. De Jammarkt moet een markt zijn waar allerlei uitzonderlijke soorten jam, gelei, marmelades en andere vruchtenconserven aangeboden worden. Daarnaast zijn er vruchtensappen, smoothies, wijnen, recepten en allerlei boeken over deze lekkernij te vinden. Door terug te gaan naar de basis en strenger op te treden bij de aanmelding van de standhouders hoopt de stichting te voorkomen dat de jammarkt gaandeweg een doorsnee braderie gaat worden.
Jamkoning(in)
Voorafgaande aan de Jammarkt is het sinds 1997 traditie om de nieuwe Jamkoningin te presenteren. Vanwege het 25 jarig jubileum het afgelopen jaar is Maurice te Spenke gepresenteerd als de Jamkoning en is daarbij een gewoonte doorbroken. Maurice is voorafgegaan door eenentwintig Jamkoninginnen en is nu de eerste mannelijke jam ambassadeur. Dit jaar wordt voor de 23e keer om 11.00 uur op het Vlearmoesplein voor de 23e maal met grootmachtsvertoon en glamour de ‘Needse Koninklijke hoogheid’ gepresenteerd. De Jamkoning van het afgelopen jaar zal vervolgens zijn Koninklijke onderscheidingen overdragen. Aansluitend wordt de 26e Jammarkt officieel geopend.
Bijzondere zoetigheden
Er zijn ontelbaar veel lekkere producten geweest in de afgelopen 25 jaar, maar het zijn de echte smaakmakers die je bijblijven. Hobbyisten die op de proppen komen met bijzondere smaken, die je niet zelf zou verzinnen. Speculaasjam hebben we hier bijvoorbeeld gehad, knoflookmarmelade, aardebeien prosecco confituur, wortel-sinaasappeljam en mispelmarmelade. “Dat krijg je niet iedere dag voorgeschoteld.”
Om de deelnemers te stimuleren om unieke lekkernijen te maken wordt al een aantal jaren een ‘Jam contest’ georganiseerd. Voor de vijfde keer wordt tijdens de Nationale Jammarkt bepaald wie de meest smaakvolle jam, marmelade of chutney heeft weten te maken. Diegene mag zich dan de ‘producent’ van de allerlekkerste jam van het land noemen! De smaakmakers (beroepskoks) onderwerpen een heerlijke selectie lekkernijen aan een smaaktest. De hobbyisten mogen zelf bepalen welke traktaties ze ‘in de etalage’ zetten voor de smaakdeskundigen. Rond twee uur zal de Jamkoningin bekend maken wie zich winnaar 2016 mag noemen.
De winnaars van de afgelopen jaren: 2015: Kookerij LaHaye – Ginger Lemon Curd 2014: Kookerij LaHaye – Chili confituur citroengras/gember 2013: Theo en Janny Nijkamp – Jostabes 2012: PKN-Kerk – Bieten-pruimenjam
Ver(s)makelijkheid
Slenteren langs de kramen en stands, her en der een jam of chutney proeven en uiteindelijk met een heleboel potjes jam naar huis toe: de sfeer van de Nationale Jammarkt in Neede leent zich er uitstekend voor. De markt staat bekend om haar gezelligheid, gemoedelijkheid en creativiteit. Want hoewel alles om vruchten en jam draait, is natuurlijk ook het randprogramma een bron van ver(s)makelijkeheid voor de duizenden bezoekers die naar Neede komen, speciaal voor de geliefde Jammarkt. Naast de vele zoetigheden wordt de markt opgeleukt met straattheater en muziek. De jongste bezoekers worden bezig gehouden met de ballonclown en schminken terwijl de straatgoochelaar publiek versteld laat staan doet staan met zijn oud Hollands vermaak. De Sjaggerraars zorgen ook dit jaar voor veel vertier. Met de slogan ‘meer of minder gaan zij ‘zieltjes’ werven voor hun op te richten partij SJAM. Tijdens de Jammarkt gaan zij een onderzoek doen. Musjiek, goochelarij en illusionisme vormen de basis voor dit onderzoek, waarbij antwoord gezocht wordt op de vraag of de bezoeker meer of minder sjam wil. Ook hebben de Sjaggeraars plannen om zelf sjam op de markt te brengen.
De muzikale noten worden o.a. gekraakt door ZoZo, Tranen met Tuiten en Songs4All. Heerlijk muziek uit de jaren 60 en 70 zoals CCR, Simon & Garfunkel, Neil Young tot BohFoiToch en van tranentrekkers, Franse chansons naar Duitse schlagers van toen en nu. Op meerdere plekken in het centrum ontmoet u de ‘artiesten’ of ontmoeten zij u. En,ook Flipje uit Tiel is van de partij.
Jong talent kleurt de markt
De Nationale Jammarkt nodigt jong Needs talent uit om de Jammarkt muzikaal in te kleuren. Kinderen die muziek willen maken, zingen, goochelen of dansen zijn van harte welkom om te laten zien wat ze in huis hebben. Hier hoef je niet met trillende benen op een groot podium te staan, maar gewoon knus op straat tussen de fruitige kramen. Bespeel jij een instrument, heb je zangtalent of ben jij een toekomstige straatartiest, dan zoeken wij jou! Je mag alleen komen, met je vriendje of vriendinnetje of als groep en zoek een leuk plekje uit op straat.
Wil je de Jammarkt fruitig en muzikaal inkleuren dan ben je op woensdag 24 augustus welkom op de Jammarkt. Je van te voren aanmelden hoeft niet.
Jam(koningin op bezoek bij ouderen.
Het is een beetje de doelgroep van de jammarkt, dus is ze er ook extra populair. De dag na de Nationale Jammarkt, donderdagmiddag 25 augustus, gaat de Jamkoning(in) op bezoek bij de ouderen in Grand-Café De Hofmaat.
De jamtafel daags na de jammarkt is onderhand een traditie bij De Hofmaat. Het is al traditie uit het tijdperk van het bejaardencentrum Meijersveld dat de jamkoningin de Needse ouderen opzoekt. De Koninklijke hoogheid wordt hierbij begeleid door Willemien Schoolderman. Voor hun gang naar De Hofmaat zijn de koningin en haar hofdame bij Livio-bewoners van de kleinschalige verpleeghuiszorg op bezoek geweest met een paar jammandjes.
Jaarlijks gaan vrijwilligers van de jammarkt stichting bij de standhouders op de jammarkt langs om fruitig beleg voor de brunch in te zamelen. In De Hofmaat laten zo’n 75 ouderen en enkele vrijwilligers zich lekker verwennen met koffie en thee van Grand Café, broodjes van Bakker Stroet en lekkers van Albert Heijn.
Jammarkt vraagt om een kleine publieke gift
Geheel in het teken van de geuzennaam van Neede, posteren de ‘Needse Vlearmuzen’ zich op de markt. Zij zullen u vriendelijk vragen om ’tolgeld’ en hopen zo een leuk bedrag binnen te halen. De ‘tolplaats’ is te vinden in het midden van de markt waar iedere bezoeker langs wandelt. De organisatie van een dergelijk groot evenement kost veel geld en moet worden opgebracht door enkele sponsoren, waaronder de gemeente Berkelland en de deelnemers. Kosten als vergunningen, kraamhuur, EHBO, wegafzettingen, artiesten en het schoonmaken van het terrein. Ondanks dat er velen zijn die hun diensten of producten belangeloos ter beschikking stellen aan de jammarkt wordt het steeds moeilijker om de organisatie van de jammarkt financieel rond te krijgen. De vrijwilligers zijn er druk mee, maar doen dit met veel liefde.
Eén van de doelstellingen van de organiserende stichting is dat zij de jammarkt toegankelijk wil houden voor met name niet commerciële hobbyisten. Daarom hebben wij als organisatie gemeend dat het redelijk is dat wij van u als bezoeker een kleine tegemoetkoming vragen voor de kosten die wij moeten maken om de jammarkt te kunnen organiseren. Een bijdrage van 1 Euro (meer mag natuurlijk ook) per bezoeker betekent dat veel zaken geregeld kunnen worden – met name ook voor uw veiligheid – en dat u een leuke dag bezorgd wordt.
Zeg nou zelf: ‘het parkeergeld voor een bezoekje aan een pretpark is duurder’. En omdat ook de horeca tijdens de jammarkt door de gewone Needse ondernemers wordt verzorgd, betaalt u ook een schappelijke prijs voor een natje of een droogje
