BORCULO – Een van de meest markante personen uit de Borculose gemeenschap, Jan Bosman, is er niet meer. Hij stierf op 12 september, 92 jaar oud. Jan Bosman was de stuwende kracht bij de totstandkoming van veel dat inmiddels is gaan horen tot het cultuurgoed waar Borculo rijk aan is. Hij was ereburger van Borculo en erelid van verschillende organisaties. Zo ook van de Stichting Synagoge Borculo. Werd hem gevraagd naar zijn betrokkenheid bij de Borculose synagoge dan refereerde hij aan een gebeurtenis waarvan hij als 14-jarige jongen getuige was. Hij voetbalde met een aantal vriendjes in de Weverstraat, toen daar plotseling een motor met zijspan de straat in scheurde. Twee SS-ers zetten één kant van de straat af. Aan de andere kant kwam een overvalwagen aanrijden die stilhield voor de deur van de joodse familie Spanjer. Ook de andere kant van de straat werd daarop afgezet. Gewapend met machinegeweren drongen SS-ers de woning van de familie Spanjer binnen om er enkele minuten later weer uit te komen samen met vader en moeder Spanjer en hun kleine dochtertje Rita, een knuffel onder haar arm geklemd. Onder bedreiging van wapens werd de familie naar de overvalwagen gedirigeerd. Vader en moeder klommen in de laadbak, Rita werd erin geholpen, maar zij tuimelde achterover de straat op. De knuffel werd terug de wagen ingesmeten, eenzelfde lot onderging de kleine Rita.
Deze gebeurtenis maakte een onuitwisbare indruk op Jan Bosman. Het beeld heeft hem nooit meer losgelaten. Jan Bosman had in de oorlog veel joodse vrienden, waarover hij vaak verhaalde, meestal met emotie geladen, maar vaak ook met veel humor. De tragedie in de Weverstraat kwam bij hem boven toen hij hoorde over de plannen om de in kommervolle staat verkerende synagoge in ere te herstellen. Hij was een van de initiatiefnemers en oprichters van de Stichting Synagoge Borculo, voortgekomen uit de Historische Vereniging Borculo. Hij was jarenlang vicevoorzitter van het bestuur en werd na zijn afscheid benoemd tot erebestuurslid. Hij was trots op wat er, mede door zijn grote inzet, tot stand is gekomen: een prachtig gerestaureerd joods gebedshuis, een sieraad voor Borculo. ‘Jan had een enorme affiniteit met de Synagoge, het was zijn ‘kindje’’, aldus Riet Baarssen, voorzitter van de Stichting Synagoge Borculo. ‘Wij zijn hem als stichting heel veel dank verschuldigd en willen graag zijn gedachtegoed bewaren. Jan was wat men, jiddisch gesproken, een ‘Mensch’ noemt, een persoon van integriteit en eer’.
