Germaanse traditie blijft in ere in de Achterhoek met carbidschieten
Door Redactie op 30-12-2022
RUURLO – Voor het eerst in drie jaar tijd kan er richting Nieuwjaar weer op traditionele wijze carbid worden geschoten, zonder beperkingen én in grote groepen. De traditie is in de Achterhoek onlosmakelijk verbonden met Oudejaarsdag en ontstond in de jaren na de Tweede Wereldoorlog.
“Toen werd het echt populairder in de omgeving en werd het steeds meer gedaan”, laat Marije Stomps, streektaalfunctionaris bij het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, weten. “Door vriendengroepen, buitenaf op de boerderij, lekker knappen met z’n allen.” Hoewel carbidschieten in de Achterhoek relatief gezien nog niet zo heel lang bestaat als traditie, is het maken van geluid tijdens de laatste dag van het jaar al wel meer dan tweeduizend jaar oud. “Het echte ontstaan is een beetje onduidelijk, maar waarschijnlijk komt het al uit de Germaanse tijd, dus meer dan tweeduizend jaar geleden”, aldus Stomps.
De streektaalfunctionaris uit Ruurlo, zelf ook liefhebber van het carbidschieten, vervolgt: “Toen had je grote feesten in de midwinterperiode met grote vuren, Joelfeest noemden ze dat. Dan maakten ze een hoop lawaai en eigenlijk is dat nu met het carbidschieten ook een beetje hetzelfde. Ze deden dat om boze geesten te verjagen en daar werd toentertijd ook weleens wat bij gedronken, dat is hier niet anders in de Achterhoek.”
Controle
De afgelopen jaren is er door Achterhoekse gemeentes meer ingezet op controle bij het carbidschieten. Ook voerden ze, op Doetinchem na, allemaal een meldplicht in voor het knallen. De populariteit is volgens Stomps echter niet afgenomen, sterker nog, de discussie over vuurwerk en het tijdelijke verbod in coronatijd zorgde voor een opmars van het carbidschieten: “Daarom is het denk ik nog veel populairder geworden, omdat carbid nog wel mocht.”
‘Lekker knappen, borreltje d’r bij’
Bang dat het carbidschieten verdwijnt zijn ze bij het Erfgoedcentrum dan ook niet. “Het is een traditie en het past bij de Achterhoek”, aldus Stomps. “Het is mooi, het is gezellig. Samen met de kameraden, met buren lekker knappen, borreltje d’r bij. Het hoort gewoon bij oud en nieuw.”
