BORCULO – Vandaag was het de laatste zondag van januari, traditioneel de dag van de Nationale Holocaust Herdenking in navolging van de internationale Holocaust Memorial Day op 27 januari 1945. Op die dag werd vernietigingskamp Auschwitz bevrijd. In 2005 stelden de Verenigde Naties 27 januari in als wereldwijde herdenkingsdag voor de slachtoffers van de Holocaust en andere genociden. De synagoge van Borculo eert deze traditie dit jaar met een lezing gebaseerd op dagboekaantekeningen over de oorlog van een jong meisje uit Winterswijk. Mirjam Schwarz van de synagoge in Winterswijk vertelt het verhaal van Thea in haar boek ‘Ik hoop dat alles weer gewoon wordt’. Dit boek is de bron voor de 2e William Lowenberglezing. Aansluitend krijgt elk van de 101 joodse inwoners van Borculo, Geesteren, Eibergen en Neede die in de oorlog zijn vermoord een naam, als die wordt voorgelezen bij het lichtmonument buiten naast de synagoge. De herdenking begon om 14:00 uur in de synagoge van Borculo.
Een monument
‘Ik hoop dat alles weer gewoon wordt’. Op 11 februari 1943 schrijft Thea Windmuller deze zin in haar dagboek. Ze weet dan al dat haar ouders en zusje zijn weggevoerd. En ze weet hoe vaak ze ruzie maakte met haar moeder en hoe stug haar vader was. Ze hoopt dat alles eens weer gewoon wordt. ‘Meer hoeft niet, gewoon is genoeg’. Het boek van Mirjam Schwarz is een verhaal over liefde onder een tragisch gesternte en over de ondergang van de florerende Joodse gemeenschap in Winterswijk, een monument. Samen met de 3900 andere monumenten die Nederland telt draagt het bij aan hoe wij de oorlog herdenken. ‘Met dit boek hebben wij er in Nederland een indrukwekkend monument bij gekregen’. (Uit het voorwoord van Gerdi Verbeet. Voorzitter Nationaal Comité 4 en 5 mei).
