EIBERGEN – Precies 251 jaar geleden, in 1765 besloot de Graaf van Gelre op uitnodiging van de keurvorst van Munster om nu voor eens en voor altijd de grens tussen Gelre en de aangrenzende Duitse landsdelen die zijn gelegen tussen Haaksbergen en Dinxperlo definitief vast te leggen. Aanleiding daartoe waren de vele twisten die door de jaren heen zorgden voor strijd tussen de bewoners van de verschillende delen langs het grensgebied. Dat was op zich logisch omdat in de loop der tijden de grens van de Munsterse eigendommen is teruggebracht vanuit de omgeving van Zutphen tot ongeveer de huidige landsgrens. Vandaar dat de bewoners van de grensstreek op het laatst niet meer wisten waar zij hun vee konden weiden, hout konden hakken of turf mochten steken. En daarom dus de vele ergernissen die zich in het grensgebied voordeden.
Na afronding van een intensief overleg van deskundigen van Gelderse en Munsterse zijde werd de grenslijn vastgesteld en kwamen de deskundigen in 1766, dus 250 jaar geleden, nogmaals bijeen om toe te zien op de juiste plaatsing van hardstenen grenspalen die duidelijk aangaven welk land bij Gelre en wat bij Munster behoorde.
Diezelfde grenslijn is nu, 250 jaar later, nog vrijwel ongewijzigd in tact. Dat is reden voor de samenwerkende Nederlandse en Duitse historische verenigingen in dit gebied om daar bijzondere aandacht aan te schenken. Een van de activiteiten is een reizende expositie over de grens en de positieve ontwikkelingen die er zijn geweest op het terrein van economie, toerisme, krijgsmacht, religie etc. De samenwerkende historische kringen presenteren deze expositie in de weekeinden van 21/22 mei en 28/29 mei 2016. De officiële opening van deze expositie zal verricht worden door wethouder Joke Pot-Klumper op vrijdag 20 mei a.s. om 15:00 uur in Kulturhus “’t Spieker”. Graag nodigen wij u uit om bij deze opening aanwezig te zijn.
Overigens hebben de medewerkers van museum “De Scheper” een expositie ingericht die aandacht geeft aan de specifiek op Eibergen en Rekken betrekking hebbende invloeden van de landsgrens, zowel in het verleden, als ook in het heden en de toekomst. Die expositie is gedurende de normale openingstijden van het museum te bezichtigen vanaf 4 mei tot en met 29 mei, steeds dus op woensdag, donderdag, vrijdag en zaterdagmiddag van 13:00 tot 17:00 uur. Alleen op de zondagen 22 en 29 mei, gelijk met de openstelling in “het Spieker”, zal het museum ook geopend zijn van 13:00 tot 17:00 uur. Voor de entree wordt in het museum het gebruikelijke tarief berekend van € 3,00 per volwassene en per kind ouder van 12 tot 18 jaar € 1,50.
In kulturhus “’t Spieker” zal de basisexpositie te zien zijn op de zaterdagen van 10:00 tot 16:00 uur en op de zondagen van 13:00 tot 16:00 uur. De entree tot de expositie in ”’t Spieker” is kosteloos. Er is ook een 55 pagina’s tellende catalogus in kleur uitgebracht. Deze kost € 7,50 per stuk.
1 gedachte over “’t Spieker: Expo 250 jaar landsgrens”
Het persbericht is vatbaar voor veel verbeteringen. De ‘graaf van Gelre’ was sedert 1339 hertog van Gelre en (bleef) graaf van Zutphen. In 1581 werd de hertog (op dat moment de Spaanse koning) afgezworen en vervangen door een stadhouder. Sedertdien werd Gelderland bestuurd door de Staten van de drie Kwartieren met het Hof van Gelre en Zutphen in de rol van een soort dagelijks bestuur. De keurvorst van Munster bestond al evenmin. Omdat de bisschopszetels van Keulen en Munster in de Nieuwe Tijd meestal gecombineerd waren, was de keurvorst (en aartsbisschop) van Keulen tevens vorstbisschop van Munster. Dus als er in de stukken over de vastlegging van de Gelders-Munsterse grens sprake is van de keurvorst, dan wordt hij aangesproken in zijn rol als vorstbisschop van Munster. In het verdere persbericht worden landszaken en markenzaken door elkaar gehaald. Wanneer een mark, bijv. Rekken, een conflict had met een mark onder Vreden, kon dat gemakkelijk uitgroeien tot een conflict tussen twee soevereine staten, nl. Gelderland en Munster. Conflicten over markengrenzen waren meestal zelfs aanleiding tot vastlegging van die marken- annex landsgrenzen. Zo ook met Overijssel na langdurige conflicten tussen de Rekkense en Langelose boeren onder Haaksbergen (Twistveld, Rekken). Voor zover de vorstbisschoppen van Munster nog eigendommen en rechten, m.u.v. kerkelijke rechten, hadden liggen in de graafschap Zutphen, bleven deze in principe onaangetast. Voorbeelden daarvan zijn de talloze leengoederen en een tiendcomplex in Rekken. Ook bemoeienis met de zielzorg in het voormalige Munsterse deel van de graafschap (globaal de heerlijkheden Bredevoort en Borculo, alsmede delen van de huidige gemeente Bronckhorst), bleef overeind, al was openbare uitoefening van het katholicisme in het protestantse Gelderland niet toegestaan.
Bennie te Vaarwerk
N.B. ik las de fout ook al in het jongste nummer van Old Ni-js, het blad van de Historische Kring Eibergen.
Reacties zijn gesloten.