Brandbrief aan politiek Berkelland

BERKELLAND – Krantenartikel; “Vrouw vermoord – oorzaak ligt in relationele sfeer.” Ik was met gevaar voor eigen leven bij hem weggegaan toen nog geen twee weken later bleek dat ik zwanger van hem was. Ik kon precies het moment terughalen wanneer ik zwanger was geraakt. Ik was tig keer bij hem weggegaan maar ook weer terug gegaan.

Door Stefanie Kruizinga

Kruizinga is een ‘kloofdichter.’ Ze informeert over en probeert het taboe rondom huiselijk geweld/narcistisch misbruik te doorbreken. Daarnaast probeert ze beleidsmakers te laten inzien waar en waarom het systeem dat met de beste intentie is ontworpen, in de praktijk niet werkt.

Waarom?
Hij wist mij er keer op keer van te overtuigen dat we moesten praten. En ik ging. Ook nu weer. Tegen beter weten in hoopte ik dat het nu echt goed zou komen. Want ik wilde die heftige ruzies niet. Ik wilde niet de hoofdrol spelen in het volgende krantenartikel waarvan de kop “Vrouw vermoord – oorzaak ligt in relationele sfeer” zou zijn. De angst en de wanhoop; ik had er genoeg van. Het enige dat ik wilde was een veilig en stabiel leven.

Niemand die jou gaat geloven
Onze relatie bestond uit hoge pieken en diepe donkere, angstige en gewelddadige dalen. Naar de politie gaan durfde ik niet want hij had mij duidelijk gemaakt wat er zou gebeuren als ik zou ‘klikken’ bij de politie. Daarnaast had hij mij ervan weten te overtuigen dat de politie mij niet zou geloven; Het was immers mijn woord tegen zijn woord. Plus, hij had bewijs tegen mij. Hij had foto’s in zijn kluis liggen van de blauwe plekken die ik hem had bezorgd.

Blauwe plekken
Op een ochtend had hij mij opnieuw urenlang lopen treiteren, beschuldigen van vreemdgaan en hard in mijn gezicht staan schreeuwen dat ik een vuile hoer was die het doodschoppen niet waard was. Ik begon te duwen en terug te schreeuwen dat hij moest stoppen waarop hij mij een klap gaf en mij op de grond gooide. Die ochtend knapte iets in mij en ik viel aan. De volgende dag zag ik hem voor de spiegel goedkeurend naar zijn verwondingen kijken: “Zo, nu heb ik je kutwijf,” en hij keek mij grijnzend aan. Hij maakte fotos met zijn telefoon en beloofde deze als bewijs van mijn gestoordheid in zijn kluis naast zijn wapens te bewaren. Eén verkeerd woord en hij zou er voor zorgen dat ik mijn dochter kwijt zou raken. En daar zette hij mij mee klem. Mijn dochter; nooit en te nimmer wilde ik haar kwijt raken. Hij dreigde met het inschakelen van de politie en de organisatie Veilig Thuis. Hij zou ze wel even vertellen wat voor waardeloze moeder ik was. Om die reden heb ik lang mijn mond gehouden.

STOP gesprek & Veilig Thuis zijn geen optie
Wanneer mensen te maken krijgen met huiselijk geweld en narcistisch misbruik is de politie verre van je beste vriend of je veilige haven. De misbruiker weet het slachtoffer te overtuigen dat de politie niets voor haar kan en zal doen. En de praktijk bevestigd vaak dit beeld. Want de agent kan ook maar zoveel doen. Hij kan het slachtoffer een STOP gesprek aanbieden. Het probleem van een dergelijk gesprek is dat het geweld na zo’n gesprek vaak nog verder escaleert. Wanneer het slachtoffer bij de dader inwoont wordt het slachtoffer vaak geadviseerd om ergens anders te slapen, maar inmiddels is deze al dermate geïsoleerd dat ze geen idee heeft waar ze naar toe moet. Daarnaast zit het slachtoffer er niet op zit te wachten om te moeten uitleggen waarom deze een slaapplek nodig heeft. Want schaamte. Ook kan de burgemeester in bepaalde situaties de dader een huisverbod van (in principe) 10 dagen opleggen. In de praktijk werkt het vaak niet zoals het bedoeld is. De dader terroriseert het slachtoffer op andere manieren of wacht tien dagen en gaat dan verder waar hij is gebleven. Ook zien we dat er vaak een charme offensief wordt gevoerd door de dader waardoor het slachtoffer na 10 dagen weer samenkomt met de dader. De politie en Veilig Thuis horen er te zijn voor het slachtoffer. Toch worden beide organisaties vaak angstvallig door de slachtoffers buiten de deur gehouden. Want het voelt, hoe paradoxaal ook, voor het slachtoffer vaak veiliger om het te verzwijgen en het te laten voor wat het is. Want ook de slachtoffers weten dat het huidige beleid in de praktijk niet werkt en kennen de verhalen over oa Veilig Thuis.

Imagoprobleem
Wanneer je een rondje internet doet en aan Google vraagt of je de organisatie Veilig Thuis kan weigeren krijg je het volgende te lezen: “Kan ik een gesprek weigeren? Wij kunnen niemand dwingen om met ons in gesprek te gaan, maar we hebben wel de wettelijke taak om te onderzoeken of het veilig is in jouw gezin. Dat kunnen we niet doen zonder jou.” (Bron; Veilig Thuis) Ook lees je iets verder de reden waarom de politie vaak zo angstvallig buiten de deur wordt gehouden door het slachtoffer. “Als de politie op een adres komt waar ook kinderen zijn en de politie maakt zich zorgen over hun veiligheid, dan meldt de politie dit bij Veilig Thuis. Is de situatie voor kinderen erg gevaarlijk, dan grijpt de politie meteen in. Als er thuis weer iets gebeurt en je voelt je onveilig, bel dan direct 112.” Linksom of rechtsom, de wegen leiden vaak naar Veilig Thuis.

Vele misstanden bij Veilig Thuis
Nog steeds werken veel gemeenten samen met een organisatie als Veilig Thuis. Zo zetten ze deze organisatie vaak in als de heilige graal en de oplossing voor alles. Niets blijkt minder waar. In 2018 schreef BNN VARA een artikel over de vele misstanden bij Veilig Thuis: ” Belangenvereniging onderzoekt honderden meldingen bij Veilig Thuis: ‘Er zijn vele misstanden’ Dat vertrouwensartsen binnen Veilig Thuis niet aan waarheidsvinding doen, bleek ook al uit de verhalen van deskundigen in de ZEMBLA-uitzending. Waarheidsvinding blijkt niet aan de orde. De Vereniging Vertrouwensartsen Kindermishandeling reageerde op de uitzending: “Termen als bewijs, beschuldiging en waarheidsvinding zijn hierbij niet aan de orde; deze termen zijn voorbehouden aan het strafrecht. Veilig Thuis doet een veiligheidsonderzoek door middel van het verifiëren van feiten bij de betrokkenen en professionals.” Bron: BNNVARA

Maar wanneer er niet aan waarheidsvinding wordt gedaan, wie bepaalt dan dat de ‘feiten’ daadwerkelijk de feiten zijn? Waarom worden in zaken die gaan over huiselijk geweld zo nonchalant omgegaan met de feiten en is het doel niet om het complete verhaal in beeld te krijgen? Op 14 maart 2023 was er in de uitzending Ontvoert van John van den Heuvel opnieuw te zien hoe Veilig Thuis misdadig had gefaald.

Veel professionals missen de expertise
“Wat dan wel?” Hoor ik u vragen. Wanneer een systeem niet veilig voelt en met enige regelmaat ook niet veilig blijkt zal er dus eerlijk gekeken moeten worden naar hoe dan wel. Waar loopt het systeem mank? Helaas werkt ook gemeente Berkelland met Veilig Thuis. Deze zei het volgende in mijn eerdere artikel; “Als gemeente zorgen we voor een goed meldpunt, zodat inwoners en professionals die met huiselijk geweld te maken hebben […] advies kunnen krijgen of een melding kunnen doen. Dit is Veilig Thuis. […] Veel organisaties hebben aandachtsfunctionarissen huiselijk geweld en kindermishandeling aangesteld die ervoor zorgen dat het wordt gesignaleerd en dat professionals melding maken bij Veilig Thuis.” Wanneer een gemeente vervolgens vol trots verteld dat de cijfers naar beneden gaan, begrijpen ze dus niet dat dit kan komen omdat er veel meer leed verborgen blijft door het gebrek aan vertrouwen in het huidige systeem. Wanneer dezelfde gemeente ook aangeeft; en ik quote: “Initiatieven vanuit de samenleving ter bevordering van vrouwenrechten (zoals de Soroptimisten en UN Women) zijn bij ons bekend.” Maar uit de praktijk blijkt dat ze hier niets mee doen is dat tekenend. Er zal gewerkt moeten worden aan inzicht in het proces van huiselijk geweld. Hoe ontstaat het? Hoe sluipt het een relatie binnen? Hoe werkt de psyche van het slachtoffer? Etc. Nog steeds wordt er geen gebruik gemaakt van initiatieven waar wordt ingezet op menselijkheid, maatwerk en ervaringsdeskundigheid. Want wat zijn die aandachtsfunctionarissen nu concreet? Welke achtergrond hebben zij? Hoe zijn zij getraind en door wie? Weten zij op welke signalen ze moeten letten? Directeur Majone Steketee van het Verwey-Jonker Instituut zegt daar het volgende over in een interview met NOS (Donderdag 12 november 2020) “Met name op lokaal niveau, in de zogenoemde wijkteams, vinden veel professionals het moeilijk om huiselijk geweld en kindermishandeling aan te kaarten en concrete afspraken te maken over veiligheid. Zij missen de expertise”[…]

Veiligheid in plaats van verwijten en onbegrip
Een slachtoffer van huiselijk geweld wil zich veilig voelen wanneer het eindelijk de stap durft te zetten om met iemand te praten. Wanneer het slachtoffer eerlijk is over wat er bij haar thuis gebeurt wil het niet gestraft worden. Het wil niet het risico lopen gescheiden te worden van haar kind(eren). Het slachtoffer heeft dan behoefte aan veiligheid, ze wil gezien, gesteund en gehoord worden. Ze wil een werkende oplossing. Vaak wordt meewarig het hoofd geschud wanneer het slachtoffer weer terug gaat naar de dader. En vaak wordt er heel stiekem gedacht; “Dan vraag je er ook zelf om!” Maar het slachtoffer blijft vaak terug gaan omdat het daar – thuis- in ieder geval zeker is van het feit dat het samen kan zijn met haar kind(eren) en vanuit dat verwrongen oogpunt is de onveilige situatie toch ‘veiliger’ dan het alternatief; namelijk gescheiden worden van je kind, geen vaste woonplek, een woedende ex die het zijn levensmissie heeft gemaakt je kapot te maken.

Omgekeerde wereld
Soms zijn er succesverhalen. Of tenminste, zo lijkt het in het begin. Het slachtoffer vindt een nieuwe woonplek en probeert haar leven weer op te pakken. De dader krijgt met een beetje geluk een tik op de vingers en begint na verloop van tijd het slachtoffer op verschillende manieren opnieuw te terroriseren. Uiteindelijk resulteert dit in het feit dat het slachtoffer moet onderduiken en over haar schouder moet kijken. Waar de dader vaak weer snel een nieuw slachtoffer heeft en vrolijk verder leeft, heeft het ‘oude’ slachtoffer en de kinderen vaak levenslang.

Brandbrief
Ik vraag in deze brandbrief aan heel politiek Berkelland om serieus aandacht te besteden aan dit groeiende probleem van huiselijk geweld en het gebrek aan daadwerkelijke veiligheid. Dit is namelijk ook een probleem binnen Berkelland.
Ik vraag de politiek om verder te kijken dan de cijfertjes en de grote organisaties. Ook vraag ik de politiek wat vaker buiten de lijntjes te durven kleuren. Want politiek Berkelland, de volledige cijfers zal je niet krijgen- want angst en schaamte- maar dat betekent niet dat het probleem niet bestaat.

*Waar in het artikel zij/haar staat kan ook hij/hem staan en andersom.